Connect with us

Otomotiv Sektörü

Ford Otosan vizyonunu ortaya koydu: ‘Gelecek Şimdi’

Uzun dönem sürdürülebilirlik stratejisi ”Gelecek Şimdi”yi 2022’de hayata geçiren Ford Otosan, çevresel, sosyal ve yönetişim alanlarda daha fazla fayda yaratmak için ortaya koyduğu sürdürülebilirlik raporunu yayınladı.

“Gelecek Şimdi” vizyonunu merkeze alan şirket, çalışanlarını, tedarikçilerini, bayi ağını ve iş ortaklarını sürdürülebilirlik çalışmalarına dahil ederek tüm ekosistemde dönüşümün öncüsü olma yolunda güçlü, kapsamlı ve kararlı adımlarla ilerliyor.

Adım adım ”karbon nötr”e ilerliyor

Ford Otosan, iklim değişikliğinin etkilerini azaltmak üzere yakın gelecekte satacağı araçlarda sıfır emisyon; tesislerinde, tedarikçilerinde ve lojistik hizmetlerinde ise karbon nötr olma hedefi doğrultusunda 2021 yılında gerçekleştirdiği 20,5 milyar TL’lik yatırımla elektrikli ve bağlantılı yeni nesil ticari araçlar ve batarya montaj tesisi projelerini hayata geçirmeye başladı. Türkiye’deki tüm üretim tesislerinde ve Ar-Ge merkezinde, 2030’da karbon nötr olmayı da amaçlayan Ford Otosan, Bilim Temelli Hedefler Girişimi’ne (Science Based Targets Initiative) emisyon azaltma taahhüdünde bulundu. Ayrıca, iklim değişikliği skorunu B’den A-‘ye yükselterek Karbon Saydamlık Projesi (Carbon Disclosure Project- CDP) kapsamında da başarılı bir performans sergiledi.

Ford Otosan başta iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla binek araçlarda 2030, hafif ve orta ticari araçlarda 2035, ağır ticari araçlarda ise 2040 itibarıyla sadece sıfır emisyonlu araç satışı hedefliyor. Türkiye’deki tüm üretim tesisleri ve Ar-Ge merkezinde, 2030’da karbon nötr olmayı amaçlıyor. Kısa vadeli SBTi hedefleriyle, Kapsam 1 ve 2 sera gazı emisyonlarını 2017 baz yılına göre, 2030 yılına kadar %78 oranında azaltmayı, satılan araçların kullanımından kaynaklanan Kapsam 3 sera gazı emisyonlarını 2021 baz yılına göre, 2030 yılına kadar araç kilometresi başına %50 azaltmayı taahhüt ediyor. Ayrıca tedarik zincirindeki 300’den fazla tedarikçisinin ve şirket lojistik operasyonlarının 2035’te karbon nötr olmasını amaçlıyor.

Türkiye’deki tüm tesislerinde %100 yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektrik enerjisi kullanıyor.

Ford Otosan, üretimini ve satışını gerçekleştirdiği binek, hafif/orta ticari ve ağır ticari segmentlerindeki içten yanmalı araçlar için yaşam döngü analizlerini tamamladı. Bu analizler, şirketin ürünlerinin sürdürülebilirlik performansına verdiği önemi ortaya koydu. Çevresel sürdürülebilirlik konusunda önemli adımlar atan Ford Otosan, 2022 yılında 1.034.753,44 GJ yenilenebilir elektrik enerjisi satın alımı ile 124.534,266 ton karbondioksit salımının önüne geçti. Ford Otosan’ın Gölcük, Yeniköy, Eskişehir ve Sancaktepe yerleşkelerinde kullanılan enerjinin tamamının %100 yenilenebilir kaynaklardan tedarik edildiğini uluslararası geçerliliği olan I-REC sertifikaları ile belgelendi.

Bayilerini ve tedarik zincirini geleceğe taşıyacak önemli adımlar

Tedarik zincirindeki sürdürülebilirlik çalışmalarına büyük önem veren Ford Otosan, CDP Tedarikçi İlişkileri Derecelendirmesi’nde A notuna yükselerek lider konumuna ulaştı. Tüm tedarik zincirinde karbon nötr olmak için çalışmalarını sürdüren şirket bilinçlendirme seansları, eğitimler, performans geliştirme, tedarikçi denetimleri, kapasite analizleri ve risk yönetimi gibi adımlarla tedarik zincirinde sürdürülebilirliği teşvik ediyor. Ford Otosan, tedarikçilerinin yanı sıra aynı zamanda bayilerinin de karbon ayak izini azaltma amacıyla fiziksel dönüşüm sürecini de başlattı. Şirket, güneş panelleri kurulumu ve elektrikli araç altyapı hazırlıkları gibi adımlarla bayilerin çevresel etkisini azaltmaya yönelik çalışmalarını sürdürüyor.

Ford Otosan Bloomberg Cinsiyet Eşitliği Endeksi’nde performansını artırarak 3. kez yer aldı

Ford Otosan, çeşitlilik ve kapsayıcılık, cinsiyet eşitliği ve kadın istihdamı konularında da önemli ilerlemeler kaydetti. Refinitiv’in Küresel Çeşitlilik ve Kapsayıcılık Endeksi’nde yer alan ilk 100 şirketten biri olan Ford Otosan, Refinitiv ESG skoruyla A derecesi aldı. Aynı zamanda, kadın istihdam lideri olarak da öne çıkan Ford Otosan, Bloomberg Cinsiyet Eşitliği Endeksi’nde üçüncü kez yer alma başarısını gösterdi. Kadın çalışan oranını 2022’de %20’ye yükseltirken yeni işe alınan çalışanların %26,62’sini kadınlar oluşturdu. Şirket, STEM alanında çalışan kadın oranını %20, kadın yöneticilerin oranını ise %20,6’ya çıkardı ve terfi alan kadın çalışan oranını %33’ten %78,4’e yükseltti.

2030 yılına kadar kadın yöneticilerinin oranını yüzde 50’ye çıkarmayı hedefleyen Ford Otosan, yönetim kadrolarının en az yarısı kadın olan girişimleri desteklemeyi, 2026 yılına kadar topluma yönelik STEM alanında yapacağı farkındalık, eğitim ve finansal destek projeleriyle 100 bin kadına ulaşmayı amaçlıyor. Ford Otosan, bu hedefine yönelik olarak teknoloji ve inovasyon alanında şirket içerisinde çalışan kadın oranını %30’a yükseltmeyi hedeflerken, tüm bayi ağında ise mevcut sayının 2 katına çıkarmayı taahhüt ediyor.

Sürdürülebilirlik stratejisinde toplumsal fayda ve inovasyon gücü

Ford Otosan, sürdürülebilirlik vizyonu doğrultusunda toplumsal fayda sağlamak amacıyla bağış, proje ve sponsorluk faaliyetlerine yatırım yaptı. Çevre, eğitim, sağlık, kültür ve diğer alanlarda gerçekleştirilen bu yatırımlarla birçok proje hayata geçirildi

Ayrıca, otomotiv endüstrisi ve mobilite dünyasının geleceğini şekillendirecek girişimleri desteklemek amacıyla kurduğu kurumsal sermayesi şirketi Driventure, yeni nesil teknoloji ve uygulamaları keşfetmeyi 2022 yılında da sürdürdü. Otomotiv sektörünün dönüşümünde rol oynayacak inovatif fikirleri destekleyen Driventure; otonom teknolojiler, bağlantılı araçlar, elektrifikasyon, akıllı hareketlilik, otomotivde müşteri deneyimi, endüstri 4.0 ve sürdürülebilirlik odak alanlarında toplam 571 startup ile temas kurdu ve 16 startup ile iş birliği yaptı. Şirketin içerisinde yer aldığı Ford Otosan İnovasyon Programı, 230 kurum içi girişimciyle toplamda 69 proje üzerinde çalıştı. Bu projelerden beşi şirket içinde kullanılmaya başlandı, üç tanesi şirket içinden dış müşterilere ticarileştirildi ve üç tanesi de bağımsız şirketler olarak faaliyet göstermeye başladı.

Şeffaflığa öncelik veriyor: Bağımsız kuruluşlar denetliyor

Ford Otosan ayrıca sürdürülebilirlik raporlamasında üçüncü taraf doğrulamasına yer vererek şeffaflık ve hesap verebilirlik adına önemli bir adım atıyor. Şirketin çevresel ve sosyal verileri bağımsız kuruluşlarca titizlikle değerlendirerek doğrulukları ve geçerlilikleri saptanıyor.

2022 sürdürülebilirlik raporu, Ford Otosan’ın otomotiv sektöründe sürdürülebilirlik alanında lider bir rol oynadığını ortaya koyarken şirket ileriye dönük hedeflerine odaklanarak çevresel, sosyal ve ekonomik açılardan sürdürülebilirlik performansını artırmaya devam ediyor. Ford Otosan, iklim değişikliğiyle mücadele, fırsat eşitliği, verimli enerji kullanımı, tedarik zinciri yönetimi ve dijital dönüşüm gibi önemli konularda ilerlemeler kaydetmeyi sürdüreceğini taahhüt ediyor.

Tıkla Yorum Yap

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Otomotiv Sektörü

Toyota, Yeni Corolla Cross Hybrid’i Türkiye’de Satışa Sundu

Toyota, satışa sunulduğu günden bu yana SUV segmentine yeni bir boyut getiren popüler modeli Yeni Corolla Cross Hybrid’i Türkiye’de satışa sundu. Lansmana özel iddialı fiyatlarla ve üç farklı donanım seviyesiyle gelen Yeni Corolla Cross Hybrid 2.075.000 TL’den başlayan fiyatlarıyla dikkat çekiyor. Yeni Corolla Cross Hybrid Passion versiyonu 2.190.000 TL’lik oldukça rekabetçi fiyatla satışa sunulurken ürün gamının en üzerinde yer alan Passion X-Pack ise 2.650.000 TL’den tercih edilebiliyor.

Yeni Corolla Cross Hybrid tüm versiyonlarında yüksek sürüş performansı, üstün konforu, düşük yakıt tüketimi ve gelişmiş güvenlik donanımlarıyla dikkat çekiyor. Yenilenen tasarımı ise modele modern ve dinamik bir görünüm kazandırıyor. Yeni Corolla Cross Hybrid, beşinci nesil 1.8 litrelik tam hibrit motoruyla Toyota T-Mate güvenlik fonksiyonlarını bir araya getiriyor.

Modern tasarımıyla Yeni Corolla Cross Hybrid

Yeni Corolla Cross Hybrid, Toyota’nın beğeni toplayan SUV tasarım dilini daha sofistike bir seviyeye taşıyor. Yenilenen yüzü, modelin güçlü ve modern SUV kimliğini vurguluyor. Ön bölümdeki yeni gövde rengi petekli tasarımlı ön ızgara ve versiyona göre sunulan dekoratif LED aydınlatmalı ön ızgara, Yeni Corolla Cross Hybrid’in şıklığını artırıyor. Yeni tasarıma sahip ön ve arka LED farlar da aracın dikkat çekici tasarımını tamamlıyor. Bagaj kapağının üzerinde yer alan kabartmalı Corolla Cross logosu, aracın özgün kimliğinin altını çizerken, yeni 18 inç alüminyum alaşımlı jantlar aracın güçlü SUV tarzını yansıtıyor.

Titanyum Mavi, Elmas Gümüş Gri, Kumtaşı ve Egzotik Kırmızı olmak üzere yeni dış renklerle tercih edilebilecek olan Yeni Corolla Cross Hybrid’de, Kar Beyazı, Galaksi Beyazı, Granit Gri ve Siyah renkleri sunulmaya devam ediliyor.

 

Yüksek teknoloji ve konfora sahip kabin

Dış tasarımındaki sofistike çizgileri iç mekanda da sürdüren Yeni Corolla Cross Hybrid, fonksiyonel yapısıyla sürüş keyfini her yolculukta artırmayı hedefliyor. Geniş yan camları ve yüksek oturma pozisyonu ile aydınlık ve geniş görüş açısına sahip bir kabin sayesinde Yeni Corolla Cross Hybrid günlük yaşamı kolaylaştıracak detaylarla dikkat çekiyor.

Yenilenen kabinde, daha fazla kullanım alanına sahip orta konsol, sürgülü kol dayama, daha hızlı kablosuz şarj ünitesi ve yenilenmiş vites tasarımı gibi özellikler yer alıyor. Yeni Corolla Cross Hybrid modelinde standart olarak sunulan 10.5 inçlik yüksek çözünürlüklü dokunmatik ekranla donatılmış multimedya sistemi, versiyona göre sunulan12.3 inçlik tamamen dijital renkli gösterge ekranı ve 9 hoparlörlü JBL premium ses sistemi de yer alıyor. Geliştirilmiş ambiyans aydınlatmasının yanı sıra ısıtma özellikli direksiyon ve ön koltuklar da konforu en üst düzeye çıkarıyor.

Toyota, Yeni Corolla Cross Hybrid modelinde daha sessiz bir sürüş deneyimi için farklı noktalarda yüksek izolasyon malzemeleri kullandı. Bu sayede her türlü yol koşulunda araç içerisindeki ses ve titreşimler minimuma indirildi.

jenerasyon hibrit teknolojisiyle eşsiz verimlilik

Toyota’nın Yeni Corolla Cross Hybrid modelinde global olarak kendini kanıtlamış 5. jenerasyon hibrit teknolojisi yer alıyor. Her türlü sürüş beklentisine yanıt verecek şekilde geliştirilen bu hibrit teknolojisi, daha keyifli bir sürüş sunarken, düşük yakıt tüketimi ve düşük emisyon değerleri elde edilmesini sağlıyor.

1.8 litre hibrit motora sahip Yeni Corolla Cross Hybrid, 140 PS güç ve 185 Nm tork üretiyor. Önden çekişli olarak sunulan Yeni Corolla Cross Hybrid, WLTP ölçümlerine göre yalnızca 5.0-5.1 lt/100 km birleşik yakıt tüketimine, 113-115 g/km CO2 emisyon değerine sahip.

Üç zengin donanım seviyesiyle satışa sunuldu

Toyota Türkiye, Yeni Corolla Cross Hybrid modelini Flame, Passion ve Passion X-Pack olmak üzere üç donanım seviyesiyle satışa sundu. Tüm ürün gamında 1.8 litre hibrit motorla sunulan Yeni Corolla Cross Hybrid, tüm donanım seçeneklerinde zengin ve teknolojik özellikler sunuyor. Yeni eklenen özellikler arasında aracın etrafındaki kameraları kullanarak kuş bakışı görünümü ekrana yansıtan Panoramik Görüntü Monitörü, dikey ve yatay olarak otomatik park özelliği sunan Akıllı Park Asistanı, diğer yol kullanıcılarını rahatsız etmeden ışık dağılımını otomatik olarak yapan ve kusursuz bir aydınlatma sağlayan Adaptif Uzun Hüzmeli Farlar ve konser kalitesinde sesi araca taşıyan JBL premium ses sistemi bulunuyor.

Tüm donanımlarda 10.5 inç multimedya sistemi, kablosuz şarj ünitesi, kablosuz Apple CarPlay ve Android Auto bağlantısı, çift bölgeli otomatik klima, LED ön ve arka farlar, tavan rayı, Akıllı Çalıştırma Sistemi, Geri Görüş Kamerası ve birçok sürücü asistanını da içeren Toyota Safety Sense 3 standart olarak sunuluyor.

Passion donanımında tüm bunlara ek olarak panoramik cam tavan, 12.3 inç tam dijital gösterge ekranı, elektrikli bagaj kapağı, premium tasarımlı LED ön/arka farlar ve akıllı giriş sistemi de bulunuyor.

Yeni Corolla Cross Hybrid ürün gamının en üzerinde yer alan Passion X-Pack versiyonu, yeni 18 inç alüminyum alaşımlı jantlar, adaptif uzun hüzme farlar, dekoratif LED aydınlatmalı ön ızgara, Panoramik Görüntü Monitörü, Akıllı Park Asistanı, gelişmiş ambiyans aydınlatma, 9 hoparlörlü JBL premium ses sistemi, fren destekli ön ve arka park sensörleri, deri döşemeli spor koltuklar, sürücü ve ön yolcu koltuk ısıtma, elektrikli ayarlanabilir sürücü koltuğu, ısıtmalı direksiyon ve Nanoe X teknolojili klima gibi birçok özellikle geliyor. Bu versiyonda ek olarak Kör Nokta Uyarı Sistemi, Güvenli Çıkış Asistanı ve Geri Manevra Trafik Uyarı Sistemi olmak üzere daha gelişmiş güvenlik teknolojileri öne çıkıyor.

Corolla Cross Hybrid’de üst düzey güvenlik teknolojileri

Toyota, Yeni Corolla Cross Hybrid’de de markanın değişmez önceliklerinden biri olan güvenlik konusuna büyük önem veriyor. Modelde, Toyota’nın en güncel güvenlik paketi Toyota Safety Sense 3, T-Mate sistemleriyle birlikte sunuluyor. Bu kapsamlı sistemler, hem sürüş hem de park etme süreçlerini daha kolay ve emniyetli kılarken, gelişmiş aktif güvenlik teknolojileri çeşitli sürüş senaryolarında olası kazaları engellemeye yardımcı oluyor.

Yeni Corolla Cross Hybrid, araç ve motosikletleri algılayabilen Ön Çarpışma Önleyici Sistem, Adaptif Hız Sabitleme Sistemi, Akıllı Şerit Takip Sistemi, Trafik İşareti Algılama Sistemi, Proaktif Sürüş Desteği, Kavşakta Çarpışma Önleme Sistemi, Otomatik Yanan Uzun Farlar, Acil Sürüş Durdurma Sistemi, Geri Görüş Kamerası ve Arka Koltuk Hatırlatıcı gibi birçok ileri seviye güvenlik donanımına sahip.

Ayrıca TNGA-C platformu sayesinde yüksek gövde dayanımı sunan model, stratejik bölgelerde kullanılan güçlü fakat hafif materyallerle çarpışma anında darbe enerjisini etkin şekilde sönümlüyor. Sekiz hava yastığının standart olarak sunulduğu Yeni Corolla Cross Hybrid’de, özellikle önde oturan yolcuların kafa çarpışmalarını engellemek üzere tasarlanmış ön orta hava yastığı da güvenlik donanımları arasında yer alıyor.

Continue Reading

Blog

BYD, Seal 06 DM-i’nin wagon versiyonunu 611 bin liradan satacak

Çinli otomotiv devi, 109 bin 800 RMB (15 bin 320 dolar, yaklaşık 611 bin lira) başlangıç fiyatıyla Seal 06 DM-i Touring Edition’ı düzenlenen bir etkinlikte resmen piyasaya sürdü.

BYD hibrit sedanı Seal 06 DM-i’nin wagon versiyonunu piyasaya sürerek popüler Seal ailesi ürün gamını daha da genişletti.
Çinli otomotiv devi, 109 bin 800 RMB (15 bin 320 dolar, yaklaşık 611 bin lira) başlangıç fiyatıyla Seal 06 DM-i Touring Edition’ı düzenlenen bir etkinlikte resmen piyasaya sürdü.

Normal Seal 06 DM-i hibrit sedan, 28 Mayıs 2024 tarihinde BYD’nin beşinci nesil DM teknolojisine dayalı olarak piyasaya sürüldü ve 2 bin 100 kilometreye kadar NEDC menziline sahip.

Sedan, 99 bin 800, 109 bin 800, 119 bin 800, 129 bin 800 ve 139 bin 800 yuan başlangıç fiyatlarıyla beş farklı modelde sunuluyor.

Seal 06 DM-i Touring Edition 109 bin 800 yuan, 119 bin 800 yuan ve 129 bin 800 yuan başlangıç fiyatlarıyla üç farklı modelde sunulmaktadır.
Vagon varyantı 4.850 mm uzunluk, 1.890 mm genişlik ve 1.505 mm yükseklik ölçülerine ve 2.790 mm dingil mesafesine sahip olup, 4.830 mm uzunluk, 1.875 mm genişlik ve 1.495 mm yükseklik ölçülerine ve 2.790 mm dingil mesafesine sahip normal Seal 06 DM-i’den biraz daha büyük.
Seal 06 DM-i Touring Edition’ın genel tasarımı normal Seal 06 DM-i’nin tarzını takip ediyor, ancak daha fazla depolama alanı sağlayan daha yüksek bir arka bagaja sahip.

Gücünü 74 kW çıkışa sahip 1.5L benzinli motordan alan araçta ayrıca 120 kW veya 160 kW güç çıkışına sahip bir elektrik motoru var. 0’dan 100 km/sa hıza 7,7 saniye gibi kısa bir sürede çıkabiliyor.

150 KİLOMETRE BATARYA MENZİLİ VAR

BYD’nin blade bataryası ile donatılan modelin giriş seviyesi versiyonu 80 kilometre, diğer iki versiyonu ise 150 kilometre batarya menzili sunuyor.
Batarya 25 dakika içinde yüzde 30’dan yüzde 80’e kadar şarj olabiliyor ve harici güç kaynağını destekliyor.

OTOPODYUM

 

Continue Reading

Blog

Citroen’den Temmuz’a özel %0 faizli finansman olanakları

Citroen’in hayata konfor ve renk katan otomobilleri, temmuz ayındaki finansman kampanyalarıyla, yeni bir binek veya hafif ticari Citroen modeli satın almak isteyen sürücüleri bekliyor.

Bu kapsamda; cesur yeni marka tasarımını temsil eden, iddialı bir görünümle baştan aşağı yeniden tasarlanan ve en ulaşılabilir model olan yüzde 100 elektrikli yeni Citroen E-C3’te temmuz ayına özel nakit indirim olanağı bulunuyor. Müşterilerine daha fazla iç hacim ve üst düzey araç içi konfor özellikleri vadeden yeni C3 Aircross’ta 150 bin TL’ye 12 vadeli ve yüzde 0 faizli kredi seçeneği sunuluyor. Kendi segmentinde üstün donanımları ile fark yaratan ve modern tasarım kodlarını dikkat çekici bir şekilde harmanlayan Citroen, yeni C4 modelinde benzinli versiyonlara özel 150 bin TL için 12 ay vadeli, yüzde 0 faizli kredi fırsatı sunuluyor. Kompakt sınıfta 4 kapılı sedan ve SUV genlerini buluşturan, güncellenen tasarım ve teknolojisiyle fark yaratan yeni C4 X’in Max donanımlı versiyonuna özel temmuz ayında 150 bin TL için 12 ay ve yüzde 0 faizli kredi avantajı sunuluyor. Citroën’in pratik, çok yönlü şehir içi mobilite aracı olan Ami modelinde ise 150 bin TL’ye 12 ay vadeli ve yüzde 0 faizli kredi imkanı sunuluyor.

yeni-citroen-berlingo.jpg

Hafif ticari araç segmentini konforla buluşturan Citroën modellerinde yüzde 0 faizli kredi imkanı!

Citroen’in tasarım, pratiklik ve konfor özelliklerinin yanı sıra 1.5 BlueHDI 130 HP yeni nesil motoru sayesinde performans ve verimliliğiyle de öne çıkan Berlingo Kombi 280 bin TL için 12 ay vade ve yüzde 0 faizli kredi veya 700 bin TL için 12 ay vade ve yüzde 2,99 faizli kredi imkanlarıyla satın alınabiliyor. Kombivan sınıfının öncüsü olarak modüler tasarımıyla dikkat çeken Berlingo Van modelleri 280 bin TL için 12 ay vade ve yüzde 0 faizli kredi veya 700 bin TL için 12 ay vade ve yüzde 2,99 faizli kredi fırsatıyla Citroen showroom’larında yeni sahiplerini bekliyor. Profesyonel yolcu taşımacılığının yanı sıra kalabalık seyahatleri konforlu ve ferah bir deneyime dönüştüren Jumpy Spacetourer, 280 bin TL için 12 ay vade ve yüzde 0 faizli kredi veya 700 bin TL için 12 ay vade ve yüzde 2,99 faizli kredi seçeneği ile satın alınabiliyor. Citroen, yüksek kapasite ve konforu bir arada sunan Jumper modelini 280 bin TL için 12 ay vade ve yüzde 0 faizli kredi veya 700 bin TL için 12 ay vade ve yüzde 2,99 faizli kredi fırsatıyla tüketicilerle buluşturuyor. Citroen Jumpy Van modeline ise yine 280 bin TL için 12 ay vade ve yüzde 0 faizli kredi veya 700 bin TL için 12 ay vade ve yüzde 2,99 faizli kredi imkanları ile sahip olunabiliyor.

OTOPODYUM

 

Continue Reading

En Çok Okunanlar

Copyright © 2020 Ulaşım Gündemi markası tescilli bir markadır.